Guda zibileko bonbardaketak eta gure herrietako ikerketak

Aurkeztutako liburua

Azken egun hauetan gure historia hurbila agerian dago. Historia bai, historia baita gure azken gudan gertatutakoa. Historia baitira Galdakao, Durango, Gernika eta Leioako bonbardaketak, eta historia baitira hildako gudariak eta eraildako herritarrak. Hala ere, ez dira historia soilik gure izana ere eratzen baitute guztiek: hildakoak, gudariak, bonbardaketak eta faxistak.

Pasa den astean, Durangon liburu bat aurkeztu zen, Jon Irazabalek idatzitakoa. Santa Susana komentuan egin zen aurkezpena, beteta, hotza eliza, eta, ordea, beroa. Irazabalek egindako liburua nahiko poliedrikoa da, ez zaila izateagatik, oso erraza ulertzen da eta. Poliedrikoa da funtzioei dagokionez. Alde batetik, omenez idatzita dagoela bistan dago. Ikerketa sakona egin da jakiteko “zeinak izan ziren” hildakoen zenbaki horiek: egunkariak, betiko historia-iturriak, Basurtuko Ospitalea… Liburuak, egileak, gizakiak jartzen ditu zenbakien atzean.

Durangoko bonbafdaketa (liburuaren argazki bat)

Tokiko historia ere bada. Zer gertatu zen Durangaldean, nola izan zen gatazka, zein zen ondorioak eta nola egin zen. Liburuan aztertzen dira dokumentu asko, batez ere argazkiak: ikaragarriak, eta Irazabalek lupaz aztertuta. Ikerlariaren lanak argazki asko deskubritu omen ditu, artxiboz artxiboko lan astun horrek emaitza ikaragarria eman dio. Izan ere, hegazkinek beraiek egindako argazkiak harritzekoak dira.

Historia liburua ere bada. Oso ondo azaltzen da nondik norakoa etorri zitzaizkigun kolpistak. Nola zegoen frontea eta militarren mugimenduak. Horretaz gain, datu asko ematen dira Bizkaian guda hobeto ezagutzeko eta ulertzeko.

Beraz, Historialariek, auzokideek, eta gai horretan interesatuta daudenek ere gustura irakurriko dute liburua.

Horretaz gain, Gernikako ekimen bereziak prestatzen ari dira, urteurrena bera ospatzeko, baita Leioan ere; hortaz sarritan agertu da gaia hedabideetan.

Amaitzeko Leioako udalak hitzarmen bat sinatu du Aranzadi Zientzi Elkartearekin Guda Zibila aztertzeko Leioan. 75 urte pasatu behar izan dira hori aztertzeko!!! Trantsizioa eginda dago???

Ezin da ahaztu Leioa kolpisten jomugan zegoela , Lamiakon aireportu kaxkarra zegoelako, kaxkarra baina bailiotsu, hegazkinak egon balira. Polita da, nahiz eta berantiarra Leioako ekimen hori. Nik, Getxoztarra naizenez, hartu ditut dauzkadan Getxoko historia-liburuak, baina guda zibilaz eta guda-ostekori buruz ez dago ezer; edo frankista bat da egilea, edo laster eginda dago, edo… lasterregia zen horretaz idazteko. Hau da, ez dakigu ezer horretaz, eta lekukoak desagertu dira. Zerbait egin daiteke Getxon? Zergatik ez da egin? Ematen du Getxo oso eskuineko udala denez, horretaz ikertzea arazotsua izan liteke; beraz, udalak ez du lorategi horretan sartu nahi. Agian, egia da, eta udalak egindako analisia ona eta erreala da, baina, ordun, galdera bat otu zait: ezin bada guda zibila eta guda-osteko frankismoa aztertu, benetan trantsizioa eginda dago Getxon? edo guda-ostean (frankismo-ostean gehienez jota) bizi gara oraindik?

Post hau Ekitaldiak/Ekimenak, Uribe Kostatik kanpo atalean eta , , , laburpen hitzekin publikatua izan da. Gogokoetara gehitzeko lotura iraunkorra.

Utzi iruzkina